жыланбас

I

зат. ихтиол. Оңтүстік Қазақстанның жылы суларында мекендейтін, басы жыланның басына ұқсас, ірірек келген (ұзындығы 80 см, салмағы 7 кг.) жыртқыш балық. Ж ы л а н б а с құрғақ жер арқылы бір көлден екінші көлге жылжып бара береді (Соц. Қаз., 26. 12. 1984, 4). Калима болмайтын – табан, ж ы л а н б а с сияқты балықтар. Олар ұйыққа кетіп, ұйқыға кетеді (Қаз. әдеб., 09. 02. 1990, 7). Әдеттен тыс сыртқы түрінен басқа, ж ы л а н б а с т а көптеген ерекше қасиеттер бар. Солардың бірі – атмосфералық ауамен тыныс алу (Қазақст. жануар., 65).

II

… Ж ы л а н б а с адамның көзі балаға немесе жүйрік атқа тура түсірмей, назарын өзіне аудару ниетінде тағылады (Қаз. этнография., 2, 512).